Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, Türkiye Büyük Millet Meclisinde (TBMM) devam eden 2023 Yılı Bütçe görüşmelerinde bugün çarpıcı bir konuşma gerçekleştirdi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının bütçesi üzerine yaptığı konuşmayla Genel Kurula hitap eden CHP’li Yavuzyılmaz, Türkiye Taşkömürü Kurumunda (TTK) meydana gelen maden kazalarının en önemli nedenlerinden biri olarak, azalan işçi sayısını gösterirken "Bizim dönemimizde TTK’ya 5 bin işçi alacağız" dedi.
TTK’nın 606 milyon ton taşkömürü rezervine sahip Amasra-B sahasının özel bir şirkete tahsis edildiğini, kurumun ise 16 milyon taşkömürü rezervine sahip Amasra-A sahasında çalışmak zorunda bırakıldığı söyleyen Milletvekili, “Kömürün kaymağını altın tepsiyle sundunuz, madenciyi tehlikeli kotlara hapsettiniz” diyerek hükümete yüklendi.
42 madencinin şehit olduğu Amasra Maden Faciasının doğal bir afet olmadığını, Adalet ve Kalkınma Partisinin (AK PARTİ) ihmaller zincirinin faciayı yaşattığını vurgulayan Yavuzyılmaz, bilirkişi ön raporları, ifade tutanakları ve Sayıştay tespitlerine yer verdiği konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
’TTK’da işçi sayısı Cumhuriyet tarihinin en düşük seviyesinde’
“Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 42 madencinin hayatını kaybettiği Amasra maden faciası bir doğal afet değildir, AK PARTİ Hükûmetinin ihmaller zincirinin bir sonucudur. Kaynak; bilirkişi ön raporu, Emniyet ifade tutanakları, Sayıştay raporları..
Bakın, bu resmî belgelere göre grizu patlaması neden yaşandı? Havalandırma hızı yetersizdi, patlamanın yaşandığı galeride biriken metan gazı dışarı atılamadı. Sensörlerin yeri yanlıştı, galeride biriken metan gazının yoğunluğu doğru ve zamanında tespit edilemedi. Personel sayısı eksikti, Türkiye Taşkömürü Kurumu'ndaki norm kadro yani ideal işçi sayısı 14 bin, mevcut çalışan işçi sayısı 7.385 yani iki işçinin yapacağı işi sadece bir işçi yapıyor. 2022 yılında ortalama 1.500 işçi kendi uzmanlık alanının dışındaki alanlarda çalıştırılıyor. Yani AK PARTİ hükûmetleri döneminde TTK'deki işçi sayısı cumhuriyet tarihinin en düşük seviyesinde. Amasra'daki norm kadro işçi sayısı 1.145 ancak çalışan işçi sayısı sadece 590. Defalarca kez uyarmamıza rağmen bu kritik ve ölümcül işçi açığı AK PARTİ tarafından giderilmedi, Enerji Bakanı tarafından giderilmedi, Cumhurbaşkanı tarafından giderilmedi. Biz iktidara geldiğimizde 5 bin işçi alacağız
‘Kömürün kaymağı özel şirkete sunuldu, madenci tehlikeli kotlara hapsedildi’
Bakanlık tehlikeyi görmezden geldi. TTK Amasra'da Amasra A sahasında 16 milyon ton rezerv alanın içinde çalışıyor. Hemen altında ve yanında komşu olan sahanın adı Amasra B sahası, Amasra B sahasındaki kömür rezervi 606 milyon ton ve AK PARTİ bu sahayı özel bir şirkete tahsis etti. Böylece, TTK'nin madencilerini eksi 300, eksi 400 kotları arasına hapsederken özel bir maden şirketine kömürün kaymağını altın tepside sundu.
Sayın milletvekilleri, faciaya giden yolun taşları bakın, nasıl döşendi. Sayıştay uyarmıştı; 2019 yılı raporunda müessesenin çalışma derinliğinin eksi 300 metreye ulaştığını, grizu patlama riskinin yüksek seviyede olduğunu, çalışan damarların tümünde gaz içeriklerinin yüksek olduğunu tespit etmiş, uyarmıştı; dikkate almadınız.
‘Bakanlık tüm uyarılara rağmen tedbir almakta gecikti, bunun adı cinayettir!’
Metan gazı oranı sürekli yükseliyordu, özellikle son bir ayda neredeyse defalarca kez patlama seviyesine geldi, dikkate almadınız. Tali vantilatörlerden bir hava kaçırıyordu, tamir ettirmekte geciktiniz. Patlamanın gerçekleştiği galerideki hava hızı olması gerekenin çok altına indi. Ana havalandırma aspiratörü beş değil on değil on beş değil tam kırk dört yıllıktı, değiştirmekte geciktiniz. Bakanlık tüm bu uyarılara ve tespitlere rağmen ilave tedbir almakta gecikti.
Sayın milletvekilleri, özetle grizu patlamasının gerçekleştiği galeride mevzuata göre olması gereken hava hızı en az 0,50 metre/saniye olmalıydı ancak mevcut olan hava hızı 0,25 metre/saniye oldu. Hava hızı 2 kat daha düşüktü, işte bunun adı cinayettir.
‘Enerji Bakanının istifa etmesi için daha kaç işçinin ölmesi gerekiyor’
Evet, şimdi Enerji Bakanına soruyorum: İstifa etmesi için bir maden faciasında en az kaç işçinin ölmesi gerekiyor? 50? 100? 500? Bin, kaç madenci? Sayın AK PARTİ milletvekilleri, size soruyorum. Kaç madencinin canı bir AK PARTİ'li Bakanın istifası eder? Güya, Mecliste bir araştırma komisyonu kuruldu; başına aritmetik çoğunlukla Taner Yıldız getirildi. Eski Enerji Bakanı Taner Yıldız'ın döneminde 6 büyük maden faciası, ardında yüzlerce can kaybı var. Rapor yazım ekibine de, AK PARTİ'nin istediği raporu yazacaklar getirildi. Buna da asla izin vermeyeceğiz!”
